ZABYTKI

Św. Góra Grabarka – główne miejsce kultowe polskiego prawosławia.{mosimage}Wg legendy sanktuarium powstało tu już w XIII w., kiedy to na Górze Grabarce schowano przed Tatarami cudowną ikonę Spasa Izbawnika. Na ogół wymienia się jednak datę 1710r., kiedy to schroniła  się tam przed epidemią cholery grupa wiernych, którzy ocaleli. Źródło, z którego wierni pili wodę po dziś dzień uważane jest za cudowne. Pierwotna cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego była przeniesiona z Mielnika w drugiej dekadzie XVIII w. W 1886 r. uległa gruntownej przebudowie. W roku 1947 powstał na Św. Górze Grabarce, pierwszy w Polsce żeński klasztor prawosławny pw. Śww. Marty i Marii. Po II wojnie światowej gdy na naszych ziemiach znacznie zmniejszyła się liczba prawosławnych sanktuariów, rola Grabarki wzrosła. W roku 1956 klasztor rozbudowano, wzniesiono także drewnianą cerkiew pw. Ikony Matki Boskiej Wszystkich Strapionych Radość. Cerkiew z XVIII w. spłonęła po umyślnym podłożeniu ognia w dniu 12.07.1990r. Odbudowano ją jako kopię, ale już murowaną i jedynie oszalowaną od zewnątrz. (fot. Nr 12){mosimage}

Św. Góra Grabarka jest najważniejszym ośrodkiem życia religijnego prawosławnych w Polsce. Jest od stuleci widomym znakiem trwania wartości duchowych. Tysięcy krzyży, stawianych za chorych, cierpiących, zabłąkanych i za tych którzy doznali uzdrowienia i ukojenia otacza główną świątynię. Św. Góra jest miejscem nieustającej modlitwy mniszek i tysięcy pielgrzymów najliczniej tu przybywających na święto Przemienienia Pańskiego, zwane potocznie Spasa, obchodzone 18 i 19 sierpnia. Od 2000 roku jest miejscem, które doznało łaski posiadania kopii cudotwórczej Iwierskiej Ikony Matki Bożej, jednej z najbardziej czczonych ikon w całym prawosławnym świecie, przywiezionej tu przez mnichów ze Św. Góry Atos. (fot. Nr 13)

{mosimage}Drugi zabytkowy zespół znajduje się w miejscowości gminnej.Jej nazwa Nurzec-Stacja pochodzi od rzeki Nurzec, prawego dopływu Bugu. Początkiem powstania miejscowości byłą budowa kolei Połock – Wołkowysk – Siedlce. Otwarcie trasy nastąpiło w 1906 r. Z tych czasów zachowały się pierwsze budynki m.in. zespół dworcowy z wieżą ciśnień. (fot. Nr 14) W czasie I wojny światowej Niemcy wybudowali w Nurcu-Stacji dwa tartaki. W okresie międzywojennym były już ich trzy oraz skład drewna, Nadleśnictwo, kaflarnia, cegielnia, zakład wyrobu dachówek cementowych, boisko, 10 sklepów, dwa młyny, piekarnia, gospoda, restauracja, herbaciarnia, zakłady krawieckie i szewskie, stolarnie, poczta,Kasa chorych i szkoła. (fot. Nr 15)

{mosimage}

{mosimage} W okresie II wojny światowej miejscowość nie poniosła właściwie strat w obiektach budowlanych. Niemcy odchodząc w 1944 r. spalili jedynie tartak i szkołę. Istotne straty nastąpiły wśród ludności, która wywieziona była przez Rosjan na Syberię a przez Niemców do Prus Wschodnich. W 1945 r. utworzono parafię rzymskokatolicką a w roku następnym założono cmentarz grzebalny. (fot. Nr 16) W 1952 r. powstała Gminna Rada Narodowa – samodzielna jednostka administracyjna.  W latach 50-tych XX w. nastąpił dalszy rozwój Nurca-Stacji. Wybudowano jednostkę wojskową i gminną spółdzielnię. Powstały nowe zakłady pracy. Lata 60 i 70 były okresem największej świetności w powojennej historii Nurca-Stacji. (fot. Nr 17 i 17a)

{mosimage}{mosimage}

{mosimage} Dzisiaj w miejscowości gminnej można obejrzeć m.in. współcześnie wybudowany kościół rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Częstochowskiej o bardzo ciekawej architekturze. Nieopodal Dom Betania utworzony przez Siostry Urszulanki z Włoch. (fot. Nr 18) Nieco dalej wśród okazałych dębów osiedle Nadleśnictwa Nurzec. W głębi lasu przeznaczone do zagospodarowania rozległe tereny po byłej jednostce wojskowej.

{mosimage} A na trasie Kleszczele-Siemiatycze warto przytrzymać się na chwilę we wsi Żerczyce.

Początki miejscowości sięgają prawdopodobnie czasów panowania księcia ruskiego Włodzimierza. Książę Włodzimierz założył sporo warownych miast, a równocześnie z nimi i mniejszych punktów obrony szlaków komunikacyjnych. Taką przednią strażą grodu w Mielniku były Żerczyce. Stacjonująca w Mielniku drużyna księcia zbudowała cerkiew Św. Dymitra, patrona rycerzy. Na potwierdzenie tych przypuszczeń służą dokumenty, w których widnieje data erygowania parafii w 1001 roku. (fot. Nr 25)

Obecnie warta obejrzenia jest tam cerkiew z lat 1869-1871 odbudowana po zniszczeniach w czasie II wojny światowej oraz drewniana z XIX w. cerkiew cmentarna pw. Św. Męczennic Wiery, Nadieżdy i Luby. Warto zwrócić przy okazji uwagę na niezwykle kunsztownie wykonane stare krzyże zarówno przy cerkwi parafialnej jak i na cmentarzu. (fot. Nr 26){mosimage}